خود را بیازمایید شیمی دوازدهم
۱- با توجه به شکل بالا معادله انحلال یونی سدیم کلرید را بنویسید.
[تصویر مربوط به رسانایی الکتریکی محلول $\text{NaCl}$ و شکر و نمای ذره‌ای یون‌های $\text{Na}^+(\text{aq})$ و $\text{Cl}^-(\text{aq})$ در آب.]
پاسخ تشریحی و گام به گام خود را بیازمایید صفحه 17 شیمی دوازدهم
همان‌طور که در متن اشاره شده و در نمای ذره‌ای مشاهده می‌کنید، سدیم کلرید ($ ext{NaCl}$) یک **ترکیب یونی** است. هنگامی که در آب حل می‌شود، به کاتیون‌ها و آنیون‌های تشکیل‌دهنده خود تفکیک می‌گردد. جابه‌جایی این یون‌های باردار در محلول آبی است که باعث **رسانایی الکتریکی** می‌شود و به محلول $ ext{NaCl}$ خاصیت **الکترولیت** می‌دهد.
**معادله انحلال یونی سدیم کلرید:**
$$\text{NaCl}(\text{s}) \longrightarrow \text{Na}^+(\text{aq}) + \text{Cl}^-(\text{aq})$$
* **توضیح:** $ ext{NaCl}(\text{s})$ نشان‌دهنده سدیم کلرید به شکل **جامد** است. پس از انحلال، یون‌های سدیم ($ ext{Na}^+$) و یون‌های کلرید ($ ext{Cl}^-$) در محیط **آبی** (به حالت $ ext{aq}$) در سرتاسر محلول پخش و آزادانه جابه‌جا می‌شوند.
خود را بیازمایید شیمی دوازدهم
۲- در معادله انحلال هر یک از ترکیب‌های یونی زیر، جاهای خالی را پر کنید.
آ) $\text{NaOH}(\text{s}) \longrightarrow \ldots (\text{aq}) + \ldots (\text{aq})$
ب) $\ldots (\text{s}) \longrightarrow \text{Al}^{3+}(\text{aq}) + 3\text{NO}_3^-(\text{aq})$
پ) $\text{BaCl}_2(\text{s}) \longrightarrow \ldots (\text{aq}) + \ldots (\text{aq})$
پاسخ تشریحی و گام به گام خود را بیازمایید صفحه 17 شیمی دوازدهم
انحلال ترکیبات یونی در آب (تفکیک یونی)، به تولید یون‌های کاتیونی و آنیونی در محیط آبی منجر می‌شود. هنگام پر کردن جاهای خالی، باید هم نوع یون‌ها و هم **موازنه بار** (تعداد یون‌ها) رعایت شود.
---
### آ) انحلال سدیم هیدروکسید
سدیم هیدروکسید ($ ext{NaOH}$) از یون سدیم ($ ext{Na}^+$) و یون هیدروکسید ($ ext{OH}^-$) تشکیل شده است:
$$\text{NaOH}(\text{s}) \longrightarrow \text{Na}^+(\text{aq}) + \text{OH}^-(\text{aq})$$
---
### ب) انحلال نیترات آلومینیم
محصولات انحلال، یون‌های آلومینیم ($ ext{Al}^{3+}$) و یون‌های نیترات ($ ext{NO}_3^-$) هستند. برای موازنه بار، به یک یون $\text{Al}^{3+}$ و سه یون $\text{NO}_3^-$ نیاز است. بنابراین، ترکیب جامد نیترات آلومینیم ($ ext{Al}(\text{NO}_3)_3$) بوده است:
$$\text{Al}(\text{NO}_3)_3(\text{s}) \longrightarrow \text{Al}^{3+}(\text{aq}) + 3\text{NO}_3^-(\text{aq})$$
---
### پ) انحلال باریم کلرید
باریم کلرید ($ ext{BaCl}_2$) از یون باریم ($ ext{Ba}^{2+}$) و یون‌های کلرید ($ ext{Cl}^-$) تشکیل شده است. چون یک یون باریم $2+$ بار مثبت دارد، باید دو یون کلرید $1-$ بار منفی تولید شود تا بار خنثی شود:
$$\text{BaCl}_2(\text{s}) \longrightarrow \text{Ba}^{2+}(\text{aq}) + 2\text{Cl}^-(\text{aq})$$
